Làm cha mẹ

Làm sao để dạy con ngoan mà không dùng hình phạt, đánh mắng?

Thời lượng đọc: 14 phút

Để bắt đầu bài viết này, tôi muốn kể về một kỷ niệm buồn mà mỗi lần nghĩ tới vẫn khiến lòng tôi thắt lại. Đó là lần đầu tiên và cũng là lần cuối cùng tôi tát con gái mình. Một ngày đã quá mệt mỏi vì em bé thứ hai đang ốm, tôi phải ru mãi em bé mới lơ mơ ngủ. Con gái đầu của tôi khi ấy khoảng 3 tuổi, đã mè nheo không chịu ngủ trưa và cố tình hét to để khiển em tỉnh giấc.

Khi tôi nghiêm giọng bảo con hãy yên lặng thì vô cùng bất ngờ, con đã nhổ vào mặt tôi! Nếu có thể giữ bình tĩnh, có lẽ tôi vẫn biết đó chỉ là một trò con mới học được, con biết là không nên làm và với tâm lý của một đứa trẻ lên 3, con lại càng muốn làm để thử xem giới hạn của mình ở đâu. Thế nhưng tôi đã để cơn giận chiến thắng và tát con một cái thật đau.

Tôi sẽ không bao giờ quên được vẻ ngỡ ngàng và tổn thương trong ánh mắt của con khi ấy – một em bé 3 tuổi ôm lấy bên má bị đau và nói: “Mẹ yêu con, thế mà…”

Trải nghiệm đó cứ đau đáu trong lòng tôi mãi, gây cho tôi cảm giác tội lỗi và đau khổ tới mức thôi thúc tôi đi tìm câu trả lời: Làm thế nào để kiểm soát cơn giận của mình? Làm thể nào để dạy con hành xử đúng mực mà không cần tới trừng phạt?

Có lẽ đòn roi là cách dễ nhất để khiến một đứa trẻ tuân theo mong muốn của người lớn, bởi theo bản năng sinh tồn, trẻ sẽ lập tức quy phục khi sự an toàn về thể chất của mình bị đe dọa. Thế nhưng liệu bạn muốn con tuân theo yêu cầu của mình vì bị đe dọa, hay muốn giúp con biết đánh giá đúng – sai, phải – trái và lựa chọn hành động đúng mực một cách tự giác? Bạn muốn con mình lớn lên chỉ biết làm theo mệnh lệnh của người khác trong sợ hãi hay trở thành người có trách nhiệm, có chính kiến và sẵn sàng hành động theo những gì mình tin tưởng?

Nếu câu trả lời của bạn nằm ở vế thứ hai, thì hãy lựa chọn kỷ luật tích cực thay vì đòn roi.

Ti sao đòn roi không giúp con hành x đúng mc?

Trong cuốn “Hiểu để yêu thương”, tác giả Phương Đặng từng viết: “An toàn là nhu cầu cơ bản đầu tiên của một con người. Nếu đe dọa sự an toàn của trẻ, chúng sẽ quy phục ngay tức khắc. Sự quy phục này chỉ là biểu hiện ở bề nổi khiến cha mẹ nghĩ rằng thế là họ đã khuất phục được chúng, và họ đã chiến thắng.”

Đòn roi hay những hình phạt có thể chặn đứng bất cứ hành vi không đúng mực nào của trẻ ngay từ trong trứng nước. Nhưng liệu những trận đòn có mang lại những bài học đúng đắn và tích cực cho trẻ? Câu trả lời chắc chắn là không. Những đứa trẻ khuất phục vì bị đòn sẽ hiểu rằng chân lý luôn thuộc về kẻ mạnh, rằng chỉ cần lớn hơn là có thể đánh người khác, và rằng bố mẹ là người chúng yêu thương và tin tưởng nhất nhưng vẫn có thể làm chúng tổn thương.

Trước khi bạn “ra tay” với con mình, hãy nhớ lại những lần chính bạn bị “ăn đòn” trong quá khứ. Lúc ấy, bạn đâu hiểu ra rằng mình không nên làm vậy vì đó là hành vi không tốt, đâu suy nghĩ xem làm sao kiểm soát bản thân để tránh những hành xử sai trái trong tương lai! Bạn chỉ cảm thấy thật bất công, tức tối hay sợ hãi. Thay vì muốn thay đổi và tránh hành xử sai trái trong tương lai, bạn chỉ muốn tránh bị trừng phạt lần nữa mà thôi.

Vì vậy, những đứa trẻ bị phạt bằng đòn roi sẽ không những càng lặp lại những hành xử sai trái hơn những đứa trẻ khác, mà thậm chí còn có những hành vi tồi tệ hơn như nói dối hay vu vạ cho trẻ khác để tránh bị trừng phạt. Đó cũng là lý do vì sao khi hết nghiên cứu này tới nghiên cứu khác cho thấy:

Những đứa trẻ được dạy bằng đòn roi thường cư xử hung hăng hơn với trẻ khác, nổi loạn nhiều hơn vào tuổi dậy thì, và dễ bị trầm cảm hay có hành vi bạo lực khi trưởng thành.

Kỷ lut tích cc phi bt ngun t lòng tin: không có đứa tr hư, ch có hành vi chưa đúng mc

Hầu hết chúng ta đều không cần suy nghĩ mà thốt lên: “con hư quá!” ngay khi con có hành vi không đúng. Nếu bạn chỉ buột miệng như thế, lần sau hãy cẩn thận hơn với lời nói của mình. Còn nếu bạn thực sự tin rằng con mình là một đứa trẻ hư hỏng, thì hết cách cứu chữa cho cả bạn và con rồi.

Vậy nếu con không hư thì tại sao con lại có hành động xấu? Đó là vì con còn nhỏ, đang trong quá trình tìm hiểu về bản thân và thế giới. Khi vấp phải một vấn đề không biết phải giải quyết như thế nào, con sẽ phát sinh những hành động không đúng. Chính trong những tình huống này, con cần sự giúp đỡ, định hướng của bố mẹ.

Hãy nhớ lại những lần đi siêu thị, con bạn nằng nặc đòi mua một món đồ chơi mới đắt tiền nhưng bạn không đồng ý vì con đã có nhiều món đồ chơi tương tự ở nhà. Con òa khóc, nhất định không muốn về và thậm chí nằm lăn ra ăn vạ. Nếu nhìn tình huống từ góc độ của con, ta sẽ hiểu rằng con đang có một mong muốn không được đáp ứng. Con cảm thấy buồn, thất vọng và chưa biết phải xử lý cảm xúc đó như thế nào. Con thực sự không cố tình gây khó dễ cho bạn đâu! Chỉ là con không biết cách xử lý cảm xúc của mình và cần bạn ở bên cạnh, đồng cảm và giúp con vượt qua mà thôi.

Sửa mình rồi hãy sửa con: bố mẹ cần t quan sát và điều tiết cm xúc ca bn thân

Nếu rơi vào tình huống trên, bố mẹ nào cũng có thể nổi cáu. “Đang bao việc phải làm mà nó còn khóc lèo nhèo bên cạnh!” “Nấu món ngon cho nó mất bao công mà nó thử một miếng đã nhè ra!” Thật khó để kiểm soát cảm xúc bực bội của bản thân trước những tình huống như vậy! Nhưng khi nóng giận, ta thường không tỉnh táo – và việc quát tháo hay đánh mắng con chẳng giải quyết được gốc rễ của vấn đề.

Vậy thì lần tới khi con bắt đầu “gây chiến” và bạn cảm nhận được cơn giận của mình đang tới, hãy lập tức:

  • Cố gắng dừng lại mọi phản ứng
  • Đếm đến 10
  • Thở sâu hoặc đi ra ngoài đến khi lấy lại bình tĩnh

Hãy quan sát và ghi nhận cảm xúc của bản thân, chẳng hạn như: “Mình đang giận và xấu hổ vì con khóc ăn vạ giữa siêu thị”. Sau đó, hãy tự nhắc mình con không phải đứa trẻ hư, con không cố tình gây khó dễ cho bố mẹ mà chỉ có hành vi chưa đúng mực và cần bố mẹ giúp đỡ để sửa chữa.

Tìm hiu lý do của hành vi không đúng mc

Luôn có một ý nghĩa đằng sau hành vi của trẻ.

Tại sao con đánh bạn cùng lớp? Có phải vì con quan sát thấy ai đó cũng trút giận bằng cách tấn công người khác, và có phải vì con đang có gì giận giữ trong lòng?

Vì sao con lèo nhèo? Có phải vì con mệt, đói hay buồn ngủ? Nếu không phải thì con đang muốn gì?

Một hành vi không đúng có thể là dấu hiệu của một nhu cầu nào đó chưa được đáp ứng.

Hãy tìm hiểu bằng cách quan sát và trò chuyện với con, kết nối với con để tìm ra nguyên do. Con sẽ cảm thấy mình được thấu hiểu, tôn trọng và chúng ta sẽ dễ dàng hướng con đến những hành động đúng hơn.

Công thức vàng cho bạn: giới hạn + đồng cảm

Đây là công thức vàng cho các bố mẹ muốn đi theo con đường kỷ luật tích cực. Rất đơn giản, chi cần nhớ: đặt giới hạn rõ ràng và thể hiện sự đồng cảm với con. Bạn có thể xem một ví dụ dễ hiểu trong tình huống cụ thể ở đây.

Đồng cảm với con không có nghĩa là thuận theo mọi mong muốn của con. Bạn là người lớn, bạn mới biết điều gì là tốt nhất và đưa ra quyết định cuối cùng. Hãy đặt ra một giới hạn rõ ràng cho con và kiên định với giới hạn đó, nhưng với một thái độ đồng cảm.

Tiếp tục ví dụ về tình huống con ăn vạ khi ở siêu thị. Bạn hãy bình tĩnh ở bên cạnh, nói với con rằng: “Bố/mẹ biết con rất thích món đồ chơi này. Con buồn vì con không được mang nó về nhà. Nhưng con đã có đủ đồ chơi rồi và chúng ta sẽ không mua thêm nữa. Con cứ khóc đi, bố/mẹ ở đây rồi và bố/mẹ sẽ ôm con nếu con cần.”

Lúc này bạn cần bình tĩnh và kiên nhẫn. Sau khi những cảm xúc choáng ngợp qua đi trong sự đồng cảm của bố mẹ, con sẽ nín. Những lần đầu tiên, con có thể khóc hay ăn vạ mất một lúc. Nhưng hãy cứ đồng cảm và kiên định, rồi con sẽ hiểu rằng giới hạn của bố mẹ là cứng rắn, từ đó tự điều chỉnh hành vi của mình.

Lời kết

Thời mà bố mẹ “thương cho roi cho vọt” đã qua rồi. Thay vì là những “bố hổ, mẹ hổ thét ra lửa”, hãy là những người bạn lớn luôn đồng cảm và sẻ chia, đồng thời đưa ra những giới hạn kiên định để con biết tự giác, biết phân biệt đúng – sai và hành động có trách nhiệm.

Con đường của kỷ luật tích cực không phải dễ dàng. Đi trên con đường này, chúng ta cần rất nhiều sự kiên trì, luyện tập để đối diện và điều tiết những cảm xúc của chính mình. Chúng ta cũng cần cần một cái đầu lạnh để kiên định với những giới hạn, và một trái tim nồng ấm yêu thương để sẵn sàng thông cảm những hành vi chưa đúng mực của con mình.

Yêu thương,

Photo by 张 学欢 on Unsplash

Có thể bạn sẽ thích

28 Comments

  1. Daisy says:

    Chào Thủy, mình có con gái 2 tuổi và đang bước vào giai đoạn khủng hoảng tuổi lên 2. Mình chưa tát con bao giờ nhưng đã từng cầm roi vụt vào chân con, rồi con khóc mẹ cũng khóc. Hồi bé bố mẹ cũng hay dùng đòn roi để dọa nạt, mình đã từng quyết tâm sẽ không đánh con cho đến khi mình không thể kiểm soát được cơn tức giận của bản thân, và có những hành động khiến mình hối hận. Cảm ơn bài viết của bạn. Mình đã đọc hết tất cả các bài viết trên blog/ website và ngộ ra rất nhiều điều. Cảm ơn nhiều nhé.

    1. Xin chào Daisy! Cảm ơn bạn vì đã đọc những chia sẻ của mình nhé. Mình rất hiểu cảm giác của bạn. Chúng ta không nên trách bố mẹ mình vì họ cũng đã làm những gì tốt nhất trong giới hạn hiểu biết và khả năng của họ. Chúng ta nhìn lại tuổi thơ chỉ đơn thuần để hiểu tại sao mình lại phản ứng bạo lực khi con cư xử ko đúng, để tha thứ cho bản thân. Từ đó chúng ta bắt đầu tìm ra cách dạy con mà ta tin là tốt nhất: kỷ luật từ trái tim. Mình luôn tin vào tình yêu thương. Chỉ cần luôn coi con như một con người riêng biệt, tôn trọng và quan sát, đón nhận thay vì gò ép, mình tin là chúng ta sẽ nuôi dạy những em bé ngoan và hạn phúc. Cùng cố gắng nhé 🙂

  2. […] Mình có bàn thêm về cách dạy con ngoan mà không dùng hình phạt ở đây. […]

  3. Thank you for your shening. I am worried that I lack creative ideas. It is your enticle that makes me full of hope. Thank you. But, I have a question, can you help me? https://accounts.binance.com/en/register-person?ref=P9L9FQKY

  4. พีจีสล็อต แตกหนัก สล็อตเว็บตรงไม่ผ่านเอเย่นต์ ฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ
    สล็อตพีจี ฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ ซึ่งเป็นเว็บเดิมพันSLOT ONLINE ที่เยี่ยมที่สุด แล้วก็มาแรงสุดในปี 2022 พีจีสล็อต แตกง่าย โดยเว็บพนันเกมของเราได้ปรับปรุงตัวเกมทุกเกมให้ดี และก็มีคุณภาพสูงเยอะที่สุดอยู่ตลอด PUNPGSLOT มีระบบการเล่นที่ล้ำสมัยรวมทั้ง PG SLOT แตกง่าย ของจริง 100% พร้อมเปิดให้บริการตลอด 24 ชม.

    บริการต่างๆที่จะทำให้สมาชิกได้รับความสบายสบายเยอะขึ้น กับระบบ
    ฝากถอนอัตโนมัติถอนเงินไม่มีขั้นต่ำ ฝากเงินไม่มีขั้นต่ำ ไม่เกิน 5 นาที
    เพื่ออำนวยความสะดวกนักเสี่ยงโชคให้มากมายที่สุด สามารถร่วมสนุกสนานกับ slot pg เว็บใหญ่ ได้ทันที สำหรับมือใหม่ที่ยังไม่มีประสบการณ์
    ก็สามารถร่วมสนุกสนานกับพวกเราได้ไม่ยากเล่น slot ไม่เก่ง ก็โหมด slot damo ได้ง่ายๆไม่เสียเงินเล่นเพียงแค่เพียงแค่ทุกท่านเปิด USER ไม่กี่ขั้นตอนเพียงแค่นั้น ท่านก็สามารถร่วมบันเทิงใจได้สุดกำลัง กับเกม SLOT ที่กำลังมาแรงในตอนนี้ พร้อมได้รับมาตราฐานสากล มีการปรับปรุงขึ้นโดยบริษัท
    PG SOFT ที่เป็นบริษัทแม่ โดยจากผู้ผลิตโดยตรงจากต่างประเทศ SLOTPG แตกบ่อย มีใบรับรอง พร้อมกับสิทธิประโยชน์หลายอย่าง พร้อมมีเกมให้เลือกเล่นมากกว่า 88 เกมส์
    โดยแต่ละเกมนั้นมีแบบการเล่นที่แตกต่างออกไป pgslot แตกหนัก เว็บเดิมพัน ที่เปิดให้บริการเล่นเกมเกมสล็อตออนไลน์ใหม่ล่าสุด ที่มีความทันสมัย วางแบบภาพออกมาในแบบอย่าง
    3 มิติเพื่อเพิ่มความเพลิดเพลินไปกับการเล่น slotpg เว็บตรง พร้อมเปิดบริการ CASINO
    ONLINE ผ่านระบบอินเตอร์เน็ตซึ่งจะประกอบไปด้วยเกมต่างๆหลายเกมที่จะทำให้ทุกท่านได้เจอกับประสบการณ์ใหม่ที่ไม่เคยพบ ได้แก่เกม SLOT ONLINE,บอล , baccarat ,
    roulette , LOTTERY , BLACKJACK , POKER , เกมยิงปลา และอีกหลายอย่างที่จะทำให้ PG SLOT แตกง่าย ของพวกเราสามารถดูแลสมาชิกของพวกเราทั่วโลก และยังเป็นศูนย์รวมเกม pgslot เว็บหลัก สูงที่สุด พวกเราได้รวมเกมจาก เว็บสล็อต PG ทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นเกมสล็อตแตกง่าย แตกหนักๆหรือเกมยอดนิยมเราก็พร้อมให้บริการ แต่ละเกมมีกราฟฟิคภาพที่สวยงาม ภาพ ความคมชัด
    เสียงเต็มไปด้วยความอรรถรส เพียงแค่ทุกท่าน สมัครสมาชิก pg slot เว็บใหม่ กับ เราเท่านั้นสมัครเพียงไม่กี่ขั้นตอนทุกท่านก็จะได้ โปรโมชั่นมากมาย ให้เลือกเล่นเยอะ ทุนไม่ต้องเยอะก็ลุ้นรับรางวัลแจ็คพอตได้ pg
    slot เว็บใหม่ ที่ได้รวม เว็บใหญ่ เว็บตรงสล็อต
    ฝากถอนไม่มีขั้นต่ำ PG SLOT ทั้งหมด ได้อย่างไร้ขีดจำกัด ด้วยระบบการเล่นแบบด้วย ระบบฝากถอนAUTOฝากเงินไม่มีขั้นต่ำ ถอนเงินไม่มีขั้นต่ำ พร้อมรองรับการเล่นทั้งคอมพิวเตอร์รวมทั้งโทรศัพท์เคลื่อนที่
    เล่นได้ผ่านหน้าเว็บไซต์ ซึ่งสามารถเล่นได้ทุกระบบปฎิบัติการ ไม่ว่าจะเป็นระบบ IOS หรือ Android ไม่มีความจำเป็นที่ต้องโหลดแอพลิเคชั่นมาให้ยุ่งยาก
    เล่นง่าย จ่ายจริง โบนัสมีให้ไม่ยั้ง
    พร้อมเว็บไซต์ใหม่ก็ได้อัพเดทกันอย่างเรียลไทม์ สมาชิกของทาง punpgslot ได้เล่นก่อนใครแน่นอน รีวิวเกมส์ให้สมาชิกได้เรียนรู้และหาความรู้ใหม่ๆให้เข้าใจตัวเกมก่อนเล่น แต่ว่าในตอนนี้พวกเรารู้กันก่อนเลยว่ามีเกม SLOT PG
    เพื่อท่านได้ร่วมสนุกสนานกับทางเราได้มากเพิ่มขึ้น
    PG SLOT เว็บตรงไม่ผ่านเอเย่นต์

  5. buy generic tricor order fenofibrate generic generic tricor

  6. buy tadalafil 20mg without prescription sildenafil ca sildenafil 100mg uk

  7. precose online order micronase 5mg over the counter cost griseofulvin 250mg

  8. order mintop oral flomax 0.4mg low cost ed pills

  9. order dipyridamole 25mg generic order pravachol 10mg generic pravastatin us

  10. aspirin 75 mg pill hydroquinone where to buy imiquad for sale

  11. buy generic fludrocortisone over the counter loperamide price loperamide 2 mg usa

  12. pill dydrogesterone 10 mg buy cheap duphaston empagliflozin online order

  13. prasugrel pill buy thorazine pills tolterodine 1mg pills

  14. brand monograph 600mg buy monograph medication order pletal 100mg pills

  15. order ferrous sulfate 100mg online cheap actonel 35 mg generic betapace price

  16. enalapril 10mg without prescription oral duphalac lactulose generic

  17. buy generic pyridostigmine feldene 20 mg pills buy maxalt generic

  18. where to buy betahistine without a prescription betahistine for sale probenecid 500 mg oral

  19. buy zovirax medication buy generic rivastigmine rivastigmine order

  20. buy premarin online order premarin 0.625mg pills viagra 50mg uk

  21. buy micardis paypal order telmisartan pill molnupiravir 200 mg brand

  22. buy generic cenforce buy chloroquine medication aralen 250mg over the counter

  23. order tadalafil online order sildenafil 100mg pill buy viagra 100mg

  24. order cefdinir 300mg generic metformin price lansoprazole 30mg brand

  25. buy lipitor 20mg pills buy generic proventil 100mcg buy amlodipine 10mg generic

  26. purchase absorica pills amoxil 500mg sale buy azithromycin generic

  27. azithromycin 500mg brand buy neurontin 800mg generic where can i buy gabapentin

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *